Welkom
Welkom op The Science of Cacaofruit.
Cacaofruit is een natuurlijke bron van flavanolen, bioactieve stoffen die bijdragen aan de elasticiteit van bloedvaten. Dit effect ondersteunt een gezonde doorbloeding naar onder andere hart, hersenen, huid en spieren. Klinische studies bevestigen deze werking. Op basis daarvan heeft de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) een gezondheidsclaim goedgekeurd. Deze site verzamelt en deelt wetenschappelijke inzichten over de werking, samenstelling en potentie van cacaofruit.
Vijf dingen die je moet weten over cacaofruit
Wat cacaofruitflavanolen voor je hart doen
Inleiding
Epidemiologische basis voor cacaofruit als nutraceutical
Werkingsmechanismen: bloeddrukregulatie, cholesterolhuishouding en meer
Klinisch bewijs voor cardiovasculaire effecten van cacaofruitflavanolen
Veiligheid en interacties met medicatie
Wat cacaofruit onderscheidt van andere flavanolbronnen
Samenvatting
De feiten: cacaofruitflavanolen en hartgezondheid
Achtergrond bij hart- en vaatziekten en behandelingen
Hartgezondheid
Vijf dingen die je moet weten over cacaofruit
1. Cacaofruit is goed voor je bloedvaten.
De flavanolen in cacaofruit activeren een stofje in je lichaam (stikstofmonoxide) dat je bloedvaten helpt ontspannen. Het gevolg? Betere doorbloeding en lagere bloeddruk,ceen natuurlijk effect, door de wetenschap bevestigd.
2. Cacaofruit verlaagt je bloeddruk en je cholesterol.
In klinische studies daalt de systolische bloeddruk met 5 tot 8 mm Hg bij dagelijkse inname. Ook je LDL-cholesterol, het ‘slechte’ cholesterol, gaat aantoonbaar omlaag. Minder druk, minder vet, minder risico.
3. Cacaofruit zit vol met slimme voedingsstoffen.
Naast flavanolen bevat het ook kalium, magnesium en ijzer. Die helpen je bloeddruk reguleren, zorgen voor betere spierwerking en ondersteunen het zuurstoftransport in je lichaam, allemaal belangrijk voor je hart.
4. De werking is getest en bewezen.
Van kleinschalige studies tot de grote COSMOS-trial: cacaofruit toont steeds weer gunstige effecten op hart en vaten. Deelnemers die trouw hun dagelijkse portie flavanolen namen, hadden tot 39% minder kans om aan hart- en vaatziekten te overlijden.
5. Cacaofruit werkt natuurlijk en veilig.
Het is goed verdraagbaar, ook in hoge doses, en veilig te combineren met medicijnen. Geen bijwerkingen, geen ingewikkelde interacties. Alleen pure, natuurlijke werking, precies zoals je wilt dat voeding voor je werkt.
Wat cacaofruitflavanolen voor je hart doen
Cacaofruitflavanolen zijn natuurlijke stoffen die een bewezen positief effect hebben op je hart en bloedvaten. Ze helpen je vaten ontspannen, verlagen je bloeddruk en verbeteren je cholesterolbalans. Dit is geen theorie, maar aangetoond in meerdere klinische studies — bij zowel gezonde mensen als mensen met verhoogde bloeddruk of cholesterol.
Een dagelijkse dosis tussen de 200 en 500 mg is al genoeg om effect te zien. Bij langdurig gebruik daalt niet alleen je bloeddruk, maar ook je kans op hart- en vaatziekten. In één van de grootste studies tot nu toe (COSMOS) daalde het risico op overlijden door hartproblemen met 39% bij deelnemers die trouw 500 mg per dag innamen.
En het mooiste? Cacaofruitflavanolen zijn veilig, ook naast je gebruikelijke medicatie. Ze passen perfect in een gezonde leefstijl — als natuurlijke aanvulling, niet als vervanging. Geen bijwerkingen, geen poespas. Alleen wat de natuur je geeft, met de wetenschap erachter.
Inleiding
Cardiovasculaire aandoeningen: prevalentie, risicofactoren en behandelstrategieën
Cardiovasculaire aandoeningen vormen wereldwijd de belangrijkste oorzaak van ziekte en vroegtijdig overlijden. Ze treffen mensen van alle leeftijden, geslachten, sociaaleconomische achtergronden en etnische groepen, en kunnen leiden tot levensveranderende complicaties zoals coronaire hartziekten (waaronder angina pectoris en myocardinfarct), hartfalen, beroertes, aorta-aneurysma’s en perifeer arterieel vaatlijden.
Het goede nieuws is dat de onderliggende risicofactoren goed bekend zijn, grotendeels te beïnvloeden zijn en aanzienlijk kunnen worden teruggedrongen door gerichte leefstijl- en voedingsinterventies.
Twee belangrijke onafhankelijke risicofactoren voor cardiovasculaire aandoeningen zijn verhoogde bloeddruk en een verhoogd LDL-cholesterolgehalte. Meer dan de helft van de volwassenen heeft een verhoogde bloeddruk — gedefinieerd als een systolische druk van ≥120 mm Hg bij een diastolische druk <80 mm Hg — of lijdt aan hypertensie (≥130/80 mm Hg). Daarnaast heeft ongeveer 25% van de volwassenen een verhoogd LDL-cholesterol (≥130 mg/dl [3,4 mmol/L]) en meer dan de helft een suboptimaal cholesterolgehalte (≥100 mg/dl [2,6 mmol/L]).
Zowel verhoogde bloeddruk als hypercholesterolemie verhogen het cardiovasculaire risico, zelfs in afwezigheid van andere risicofactoren of een persoonlijke of familiale voorgeschiedenis van cardiovasculaire gebeurtenissen.
Leefstijl- en voedingsaanpassingen vormen de eerste verdedigingslinie in zowel de primaire (bij mensen zonder eerdere cardiovasculaire gebeurtenis) als secundaire preventie (bij mensen met een voorgeschiedenis van bijvoorbeeld een hartinfarct of beroerte). Aanbevolen interventies zijn onder andere: beperking van zoutinname, gewichtsreductie, verhoging van de consumptie van groenten, fruit, volle granen, vis, gevogelte, magere zuivel en noten, gecombineerd met vermindering van bewerkt vlees, gezoete dranken en suikerrijke producten. Daarnaast wordt regelmatige aerobe en krachttraining, matiging van alcoholgebruik en stressmanagement geadviseerd.
Deze leefstijlmaatregelen kunnen de systolische bloeddruk gemiddeld met ongeveer 3,5 mm Hg verlagen en het LDL-cholesterolgehalte met circa 5–10%.
Indien deze niet-medicamenteuze maatregelen onvoldoende effect sorteren, is farmacotherapie vaak noodzakelijk. De American Heart Association (AHA) schat dat ongeveer 56% van de volwassenen medicatie nodig zal hebben om de aanbevolen bloeddrukdoelen te behalen. In Nederland blijkt uit gegevens van de Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA) dat circa 51% van de 65- tot 75-jarigen bloeddrukverlagende medicatie gebruikt.
ACE-remmers (angiotensine-converterend enzymremmers), zoals lisinopril, behoren wereldwijd tot de meest voorgeschreven geneesmiddelen voor hypertensie. Behandeling met een ACE-remmer verlaagt de systolische bloeddruk gemiddeld met circa 8 mm Hg. Ondanks hun effectiviteit worden ACE-remmers geassocieerd met bijwerkingen, waaronder duizeligheid (1 op 5–10), hypotensie (1 op 10), verslechtering van de nierfunctie (1 op 10), droge hoest (1 op 20), en in zeldzame gevallen angio-oedeem of anafylaxie. Bovendien kunnen ACE-remmers interageren met andere veelgebruikte geneesmiddelen, zoals diuretica of antidiabetica. Deze bijwerkingen en interacties dragen ertoe bij dat een aanzienlijk deel van de patiënten wereldwijd het gebruik van ACE-remmers staakt of de therapie aanpast.
Voor patiënten met verhoogde LDL-cholesterolwaarden bij wie leefstijlmaatregelen onvoldoende effect hebben, bevelen klinische richtlijnen behandeling met een statine aan, zoals atorvastatine. Het uitgangspunt hierbij is: hoe lager het LDL, hoe beter — vooral bij risicopatiënten. Elke verlaging van 1 mmol/L in LDL-cholesterol resulteert in een geschatte risicoreductie van 20–25% voor majeure cardiovasculaire gebeurtenissen.
Bijwerkingen van statines zijn doorgaans beperkt en betreffen voornamelijk spiergerelateerde klachten (myalgieën), die bij 10–15% van de gebruikers worden gemeld in observationele studies. Net als bij ACE-remmers kunnen ook statines interageren met andere geneesmiddelen (zoals antibiotica, antifungale middelen, anticonceptiva) en met voedingsmiddelen zoals grapefruitsap, wat het metabolisme via cytochroom P450-enzymen kan beïnvloeden.
Hoewel omvangrijk bewijs uit gerandomiseerde gecontroleerde studies aantoont dat de voordelen van cholesterol- en bloeddrukverlagende farmacotherapie de potentiële risico’s en verdraagbaarheidsproblemen overstijgen, blijft de voorkeur voor niet-farmacologische strategieëen aanzienlijk. Volgens een enquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (2022) geeft circa 80% van de Nederlandse volwassenen aan gezondheidsrisico’s primair te willen beheersen door middel van leefstijlinterventies.
In dit kader hebben meerdere klinische studies en meta-analyses de aanvullende rol van nutraceuticals belicht. Cacaofruitflavanolen nemen hierbij een unieke rol in.
Epidemiologische basis voor cacaofruit als nutraceutical
Wetenschappelijk onderbouwd, klinisch bewezen
Het inheemse Kuna-volk van Panama staat bekend om hun lage prevalentie van hypertensie en cardiovasculaire aandoeningen wanneer zij een traditioneel jager-verzamelaarsbestaan leiden op afgelegen eilanden. Daarentegen vertonen Kuna-mensen die wonen in stedelijke gebieden rond Panama City een significant verhoogd risico op deze aandoeningen. Deze observaties suggereren dat omgevingsfactoren, met name verschillen in dieet, een bepalende rol kunnen spelen in de variatie in bloeddruk en cardiovasculaire incidentie tussen deze genetisch homogene, maar geografisch gescheiden populaties.
Een cruciale observationele studie toonde aan dat de eilandbewonende Kuna ongeveer tien keer zoveel cacaofruit met een hoog flavanolgehalte consumeren, vergeleken met hun stedelijke tegenhangers, wat gepaard ging met zesmaal hogere concentraties van urinaire flavanolmetabolieten. Deze bevindingen ondersteunen de hypothese dat een verhoogde inname van flavanolen uit cacaofruit een causale bijdrage levert aan het behouden van een lage bloeddruk in deze populatie.
Censusgegevens tonen aan dat de sterftefrequentie onder Kuna- en niet-Kuna-mensen in Panama tot de leeftijd van 55 jaar vergelijkbaar is. Na deze leeftijd blijkt echter dat het aantal overlevende Kuna-eilandbewoners meer dan twee keer zo hoog is als dat van niet-Kuna op het vasteland.
Bovendien liet een vijfjarige analyse van overlijdensakten zien dat de sterfte als gevolg van ischemische hartziekte, beroerte, diabetes mellitus en kanker bij Kuna-eilandbewoners minder dan 10% bedroeg van die onder bewoners van het vasteland.
Werkingsmechanismen: bloeddrukregulatie, cholesterolhuishouding en meer
De flavanolen in cacaofruit, en in het bijzonder (-)-epicatechine, beschikken over het sterkste bewijs voor bloeddrukverlagende effecten in vergelijking met flavanolen uit andere voedingsbronnen. Bloeddruk is het product van het hartminuutvolume en de perifere vaatweerstand. (-)-Epicatechine verlaagt de bloeddruk primair door arteriële vasodilatatie te bevorderen, wat resulteert in een verlaging van de perifere vaatweerstand.
Het onderliggende mechanisme betreft een toename van de productie van stikstofmonoxide (NO) door endotheelcellen. (-)-Epicatechine activeert endotheliaal stikstofmonoxide-synthase (eNOS), hetgeen leidt tot verhoogde NO-beschikbaarheid — een effect dat is bevestigd in humane interventiestudies met cacaofruitflavanolen. Co-administratie van een eNOS-remmer elimineert dit effect volledig, wat de centrale rol van NO in de bloeddrukregulatie onderstreept. In overeenstemming hiermee tonen Kuna-eilandbewoners, die een flavanolrijk dieet volgen, verhoogde urinaire concentraties van nitriet en nitraat als indicaties van verhoogde NO-productie.
Naast hun invloed op de vasculaire tonus blijken cacaofruitflavanolen ook het cholesterolmetabolisme te beïnvloeden. In levercellen in celcultuur stimuleren cacaofruitflavanolen de productie van eiwitten (SREBP’s) die de activiteit van genen reguleren die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van cholesterol in het lichaam. Tegelijkertijd verhogen zij het aantal LDL-receptoren op levercellen, waardoor meer LDL-cholesterol uit het bloed wordt opgenomen en verwijderd.
De huidige wetenschappelijke literatuur wijst erop dat cacaofruitflavanolen via meerdere goed onderbouwde werkingsmechanismen — waaronder stimulatie van stikstofmonoxide (NO)-afgifte, verlaging van LDL-cholesterol, ondersteuning van de elektrolytenbalans en bevordering van zuurstoftransport — een betekenisvolle bijdrage kunnen leveren aan de preventie van hart- en vaatziekten. Hun gecombineerde effect op zowel bloeddruk- als lipidenregulatie plaatst deze bioactieve stoffen in een unieke positie binnen het veld van nutraceuticals gericht op cardiovasculaire gezondheid.
Cacaofruit bevat daarnaast aanzienlijke hoeveelheden kalium, magnesium en ijzer, die elk via aanvullende fysiologische routes bijdragen aan cardiovasculaire gezondheid. Kalium verlaagt de bloeddruk door de renale natriumuitscheiding te bevorderen, een essentieel mechanisme in de bloeddrukregulatie. Magnesium draagt bij aan vasodilatatie via remming van calciuminstroom in gladde spiercellen van de vaatwand en stimuleert eveneens de endotheelafhankelijke NO-productie. Suppletie met kalium en magnesium is geassocieerd met systolische bloeddrukdalingen van gemiddeld 2,5 tot 4,3 mm Hg, zowel bij normo- als hypertensieve personen, en met een verminderd risico op cardiovasculaire incidenten zoals beroerte.
Cacaofruit is tevens een rijke bron van ijzer — een essentieel spoorelement voor het zuurstoftransport via hemoglobine en myoglobine. IJzer ondersteunt de cellulaire energiestofwisseling en draagt bij aan het behoud van cognitieve en fysieke prestaties. Tekorten aan ijzer worden geassocieerd met anemie, inspanningsintolerantie en verhoogde cardiovasculaire belasting. De aanwezigheid van biologisch beschikbaar ijzer in cacaofruit versterkt zodoende het metabole en cardiovasculaire gezondheidspotentieel van dit voedingsmiddel.
Klinisch bewijs voor cardiovasculaire effecten van cacaofruitflavanolen
De methodologisch meest robuuste studies naar cacaofruit hebben zich gericht op flavanolrijke cacaofruitproducten, vergeleken met gematchte controleproducten die een laag of afwezig flavanolgehalte hadden. Tijdens deze onderzoeken werd de inname van flavanolen uit andere bronnen strikt geminimaliseerd om confounders te beperken. Deze studieopzet biedt meerdere voordelen:
(a) een gerichte evaluatie van van nature voorkomende cacaofruitflavanolen in hun natuurlijke verhouding en structuur;
(b) isolatie van het biologische effect van flavanolen, los van andere nutriënten aanwezig in cacaofruit;
(c) de mogelijkheid tot beoordeling van dosis-responsrelaties, inclusief bepaling van minimale en maximale effectieve doses; en
(d) verbetering van de statistische betrouwbaarheid door het gebruik van placebo-gecontroleerde, gerandomiseerde en/of cross-over cohortdesigns.
Aangezien verwerking van cacaofruit tot significant flavanolverlies kan leiden, is nauwkeurige kwantificering van het flavanolgehalte essentieel voor de integriteit van deze studies. Onderstaand overzicht beperkt zich daarom tot studies waarin producten met een bekend en gestandaardiseerd flavanolgehalte zijn onderzocht.
1] GRASSIE et al. voerden een gerandomiseerde, dubbelblinde, gecontroleerde cross-overstudie uit bij twintig gezonde deelnemers (gemiddelde leeftijd 54 jaar), waarin de effecten werden geëvalueerd van dagelijkse consumptie van cacaoproducten met verschillende doses cacaofruitflavanolen (0, 80, 200, 500 of 800 mg, waarvan 21% (-)-epicatechine) gedurende één week. Gemeten parameters omvatten brachiale arteriële flow-gemedieerde dilatatie (FMD), carotis-femorale arteriële polsgolfsnelheid (PWV), en 24-uurs ambulante en klinische bloeddrukmetingen. De uitgangswaarden toonden een gemiddelde systolische/diastolische bloeddruk van 123 (±9)/75 (±6) mmHg. Statistisch significante verbeteringen in FMD en verlagingen van PWV werden waargenomen, waarbij klinisch relevante effecten reeds zichtbaar waren bij een dosis van 80 mg en maximale effecten bij 500 mg flavanolen.
Bovendien werden substantiële verlagingen van de systolische bloeddruk gerapporteerd (-3,6, -4,8 en -5,7 mmHg) bij respectievelijk 80, 200 en 500 mg flavanolen, vergezeld door verlagingen van de diastolische druk. Aangezien een daling van de systolische bloeddruk met 5 mmHg wordt geassocieerd met een circa 10% reductie van het risico op ernstige cardiovasculaire gebeurtenissen, zijn deze veranderingen klinisch relevant.
Deel 1 van de CoCoA-studie bevestigde deze bevindingen en onderzocht de effecten van cacaofruitflavanolen op cognitieve functie, bloeddruk en insulineresistentie bij 90 oudere volwassenen (64–82 jaar) met milde cognitieve stoornissen. De deelnemers werden gerandomiseerd om gedurende acht weken dagelijks een drank te consumeren met 48, 520 of 993 mg cacaofruitflavanolen (waarvan 18% (-)-epicatechine). Aan het begin van de studie had 73% van de deelnemers hypertensie (gemiddelde bloeddruk 142 (±10)/86 (±6) mmHg), waarvan 58% antihypertensiva gebruikte.
Bij de groepen die 520 en 993 mg flavanolen consumeerden, werden significante verlagingen van de systolische bloeddruk waargenomen (-8,2 en -10,1 mmHg), terwijl er bij de lage dosisgroep geen verandering werd vastgesteld. Tevens verbeterden cognitieve prestaties (bijvoorbeeld op de Trail Making Test) en insulinegevoeligheid in de groepen die de hogere doses ontvingen.
Deel 2 van de CoCoA-studie breidde deze bevindingen uit naar een populatie van oudere volwassenen (61–85 jaar) zonder cognitieve stoornissen. In deze cohort had 56% hypertensie, en 72% gebruikte antihypertensieve medicatie. Deelnemers die 520 of 993 mg cacaofruitflavanolen kregen, vertoonden respectievelijk een verlaging van de systolische bloeddruk met -6,8 en -7,8 mmHg.
In beide delen van de CoCoA-studie hadden deelnemers een baseline LDL-cholesterolniveau van ongeveer 3,3 mmol/L (127 mg/dL), hetgeen binnen het verhoogde risicogebied valt. Consumenten van 520 mg cacaofruitflavanolen per dag toonden een statistisch significante en klinisch relevante daling van het LDL-cholesterol met circa 12%, een effect dat eveneens werd waargenomen in de groep die 993 mg ontving, maar niet in de lage dosisgroep (48 mg). Tevens werden verlagingen van het totale cholesterol en triglyceriden gerapporteerd.
2] In een afzonderlijke dosis-responsstudie door DAVINELLI et al. werden lagere doses cacaofruitflavanolen onderzocht (55, 110 en 220 mg per dag; 42% (-)-epicatechine) in een vier weken durende, drie-armige, parallelle voedingsinterventie bij 60 gezonde volwassenen (gemiddelde leeftijd 44 jaar). Enkel de hoogste dosis (220 mg) resulteerde in significante verlagingen van totaal cholesterol, LDL-cholesterol en triglyceriden. Hoewel baseline LDL-waarden niet werden vermeld, bedroeg de mediane verlaging circa 15 mg/dL, wat klinisch en statistisch relevant wordt geacht.
3] In de FLAVIOLA-studie consumeerden 100 gezonde volwassenen (35–60 jaar) gedurende één maand 900 mg cacaofruitflavanolen per dag (14% (-)-epicatechine) of een flavanolvrij controleproduct. De flavanolgroep vertoonde een significante daling van de systolische bloeddruk met -4,4 mmHg (95% betrouwbaarheidsinterval: -0,9 tot -7,9 mmHg).
4] De bevindingen uit bovenstaande studies vormden de aanleiding voor de COSMOS-studie, een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde 2 × 2-factoriële trial. In deze studie werd de effectiviteit onderzocht van dagelijkse suppletie met 500 mg cacaofruitflavanolen (waarvan 16% (-)-epicatechine) ter preventie van cardiovasculaire ziekten en kanker bij 21.442 volwassen Amerikanen, waaronder 12.666 vrouwen van ≥65 jaar en 8.776 mannen van ≥60 jaar, die in de afgelopen twee jaar geen hartinfarct, beroerte of kanker hadden doorgemaakt.
De vooraf gedefinieerde hoofduitkomst voor de cacaofruitflavanol-interventie was een samengesteld totaal van cardiovasculaire gebeurtenissen, waaronder myocardinfarcten, beroertes, coronaire revascularisaties, cardiovasculaire sterfte, operaties aan de halsslagader, perifere vaatoperaties en ziekenhuisopnames wegens instabiele angina pectoris.
Secundaire uitkomsten omvatten een combinatie van totale cardiovasculaire gebeurtenissen en sterfte door alle oorzaken, evenals afzonderlijke cardiovasculaire gebeurtenissen.
Achtenvijftig procent van de deelnemers had eerder een diagnose hypertensie gekregen, waarvan 90% op het moment van inclusie antihypertensieve medicatie gebruikte.
De COSMOS-deelnemers werden gevolgd gedurende een mediane periode van 3,6 jaar. De therapietrouw (gedefinieerd als ≤8 gemiste dagen per maand) bleef hoog: 88,6% in de cacaofruitflavanolgroep en 89,3% in de placebogroep na 12 maanden; 84,3% versus 85,0% na 24 maanden; en 83,1% versus 84,2% bij afsluiting van de studie.
De COSMOS-studie bereikte haar vooraf gedefinieerde hoofduitkomst — een statistisch significante vermindering bij alle deelnemers [ongeacht of ze zich volledig aan de dagelijkse dosering hielden] van het totaal aantal cardiovasculaire gebeurtenissen — niet (hazard ratio [HR] 0,90; 95% betrouwbaarheidsinterval [BI] 0,78–1,02). Wel werd een significante reductie in sterfte door cardiovasculaire aandoeningen vastgesteld (HR 0,73; 95% BI 0,54–0,98).
In een exploratieve analyse, waarbij een inverse probability–gewogen Cox-regressiemodel werd gebruikt dat rekening hield met censurering ten gevolge van non-adherentie aan de toegewezen behandeling, werd vastgesteld dat de hoofduitkomst — het totaal aantal cardiovasculaire gebeurtenissen — wél statistische significantie bereikte (HR 0,85; 95% BI 0,72–0,99).
De per-protocolanalyse, waarbij alleen deelnemers die zich strikt aan het supplementatieregime hielden werden beschouwd, werd dus een significante 15% vermindering in totale cardiovasculaire gebeurtenissen en bovendien een 39% vermindering in cardiovasculaire sterfte waargenomen!
Veiligheid en interacties met medicatie
Flavanolen afkomstig uit diverse voedingsbronnen [bijv thee, bessen, chocolade, appels] maken onderdeel uit van het Westerse dieet en worden goed verdragen. Daarnaast blijkt langdurige consumptie van hoge hoeveelheden cacaofruitflavanolen veilig en toont geen nadelige effecten.
Bij de op de eilanden levende Kuna-bevolking wordt de dagelijkse inname van cacaofruitflavanolen geschat op ongeveer 1.880 mg, voornamelijk in de vorm van procyanidinen en catechinen, waarbij de gecombineerde dagelijkse inname van catechine en (-)-epicatechine meer dan 900 mg bedraagt. Deze hoge levenslange inname heeft zoals eerder besproken grote gezondheidsvoordelen en wordt niet geassocieerd met nadelige gezondheidseffecten.
In de COSMOS-studie hadden cacaofruitflavanolen geen statistisch significante invloed op een breed scala aan veiligheids- en verdraagbaarheidsuitkomsten. Onder de deelnemers die gedurende meer dan drie jaar dagelijks 500 mg cacaofruitflavanolen gebruikten, werd slechts een milde toename (6%) in het optreden van lichte misselijkheid gerapporteerd.
Daarnaast beïnvloeden cacaofruitflavanolen de veiligheid of effectiviteit van voorgeschreven medicatie niet. Meer dan de helft van de COSMOS-deelnemers gebruikte antihypertensieve middelen (53%), terwijl een aanzienlijk deel gelijktijdig aspirine (49%), statines (42%) en/of diabetesmedicatie (13%) gebruikte, zonder een verhoogde incidentie van bijwerkingen.
De geschatte maximale bloedconcentraties van (-)-epicatechine na een dosis van 500 mg totale flavanolen blijven onder een tiende van de concentraties die nodig zijn om een 50% remming van cytochroom P450-enzymen — verantwoordelijk voor de afbraak van veelgebruikte geneesmiddelen — te veroorzaken in laboratoriumonderzoek.
Deze gegevens bevestigen de veiligheid van cacaofruitflavanolrijke producten, ook bij gelijktijdig gebruik van gangbare medicamenteuze therapieën.
Wat cacaofruit onderscheidt van andere flavanolbronnen
Flavanolen — ook wel flavan-3-olen of catechinen genoemd — vormen een subgroep binnen de bredere klasse van flavonoïden, die zelf tot de familie van polyfenolen behoren. Hoewel flavanolen wijdverspreid in de natuur voorkomen, zijn ze in uitzonderlijk hoge concentraties aanwezig in cacaofruit. Bovendien vertonen de flavanolen in cacaofruit een gunstige biologische beschikbaarheid, wat betekent dat ze relatief efficiënt door het lichaam worden opgenomen en benut.
De samenstelling van cacaofruitflavanolen is uniek: het bevat aanzienlijke hoeveelheden monomere vormen — met name (-)-epicatechine (15–45% van het totaal, afhankelijk van het subtype) en (+)-catechine — én een complex profiel van procyanidine-oligomeren, die tot 60% van de totale polyfenolen kunnen vertegenwoordigen. Deze procyanidinen variëren in mate van polymerisatie, wat mede de biologische activiteit beïnvloedt. De precieze chemische signatuur van cacaofruit is in detail in kaart gebracht met behulp van geavanceerde bioanalytische technieken, en blijkt onderscheidend ten opzichte van andere flavanolrijke voedingsmiddelen.
In vergelijking met alternatieve bronnen zoals thee, appels, bessen en rode wijn is cacaofruit zowel kwalitatief als kwantitatief rijker aan flavanolen. Volgens gegevens uit de USDA Flavonoid Database (Release 3.3) zou men bijvoorbeeld 3 kilogram blauwe bessen, tien Gala-appels of tweeënhalve fles rode wijn moeten consumeren om eenzelfde hoeveelheid van 200 mg flavanolen binnen te krijgen als uit een veel kleinere portie cacaofruit.
Deze duidelijke verschillen in concentratie, samenstelling en beschikbaarheid suggereren dat cacaofruit unieke gezondheidsvoordelen kan bieden die niet eenvoudig te repliceren zijn via andere flavanolrijke voedingsmiddelen.
De onderscheidende biochemische eigenschappen vormen een overtuigende basis voor de hypothese dat cacaofruitflavanolen, in vergelijking met andere bronnen, niet alleen effectiever kunnen worden opgenomen, maar ook krachtiger fysiologische effecten kunnen uitoefenen — een aanname die inmiddels in meerdere klinische studies is bevestigd.
Samenvatting
Cardiovasculaire aandoeningen zijn wereldwijd de voornaamste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit en worden in belangrijke mate beïnvloed door modificeerbare risicofactoren, waaronder verhoogde bloeddruk en een verhoogd LDL-cholesterolgehalte. Hoewel farmacologische behandeling effectief is in het verlagen van het risico op cardiovasculaire gebeurtenissen, geven veel mensen de voorkeur aan leefstijl- en voedingsinterventies. In dit kader is er groeiende belangstelling voor nutraceuticals — bioactieve voedingscomponenten met gezondheidsbevorderende eigenschappen — waaronder flavanolen uit cacaofruit.
Epidemiologisch onderzoek bij het Kuna-volk in Panama wijst op een opvallend lage prevalentie van hypertensie en cardiovasculaire aandoeningen onder eilandbewoners met een flavanolrijk dieet, vergeleken met stedelijke tegenhangers. Klinische studies bevestigen deze observatie: suppletie met cacaofruitflavanolen leidt tot significante verlagingen van systolische bloeddruk en LDL-cholesterol. De werkingsmechanismen omvatten onder andere stimulatie van endotheelafhankelijke stikstofmonoxideproductie, verhoogde LDL-receptoractiviteit in de lever, en ondersteuning van de elektrolytenbalans via kalium en magnesium. Daarnaast draagt het hoge gehalte aan bio-beschikbaar ijzer bij aan zuurstoftransport en metabole ondersteuning.
Cacaofruit onderscheidt zich van andere flavanolbronnen zoals thee, appels, bessen en rode wijn door een unieke samenstelling: een hoog gehalte aan monomere flavanolen, waaronder (-)-epicatechine, en een rijk profiel van procyanidine-oligomeren met variabele polymerisatiegraden. Zowel de concentratie als de biologische beschikbaarheid van flavanolen in cacaofruit zijn superieur, wat kan bijdragen aan de klinisch waargenomen effecten.
Uit diverse klinische onderzoeken, waaronder de grootschalige COSMOS-studie, blijkt dat langdurige suppletie met cacaofruitflavanolen goed wordt verdragen, veilig is bij gelijktijdig gebruik van medicatie, en mogelijk gepaard gaat met een verlaagd risico op cardiovasculaire sterfte. De cumulatieve gegevens suggereren dat cacaofruitflavanolen een veelbelovende rol kunnen spelen als aanvullende strategie binnen cardiovasculaire preventie — met name bij individuen die farmacotherapie willen aanvullen of vermijden
De feiten: cacaofruitflavanolen en hartgezondheid
Cacaofruit is een uitzonderlijk rijke natuurlijke bron van bioactieve flavanolen, waaronder met name (-)-epicatechine en oligomere procyanidinen. Deze flavanolen zijn aantoonbaar betrokken bij de bevordering van vasculaire gezondheid via de stimulatie van endotheelafhankelijke stikstofmonoxide (NO)-productie — een mechanisme dat leidt tot vasodilatatie en een verlaging van de bloeddruk.
Klinische studies tonen aan dat dagelijkse inname van 200 mg cacaofruitflavanolen gedurende één week bij gezonde volwassenen de systolische bloeddruk met gemiddeld 5 mm Hg verlaagt. Bij personen met verhoogde bloeddruk resulteert een dagelijkse dosis van 500 mg gedurende vier weken in een systolische daling tot 8 mm Hg. Daarnaast werd bij dagelijkse inname van 500 mg cacaofruitflavanolen gedurende acht weken een significante verlaging van het LDL-cholesterol met 12% vastgesteld.
Langdurige suppletie blijkt eveneens effectief en veilig. In de COSMOS-studie werd aangetoond dat een dagelijkse inname van 500 mg cacaofruitflavanolen gedurende meer dan drie jaar leidde tot een reductie van 15% in het aantal cardiovasculaire gebeurtenissen, en een reductie van 39% in cardiovasculaire sterfte onder therapietrouwe deelnemers.
Cacaofruitflavanolen zijn goed verdraagbaar en kunnen veilig worden geconsumeerd in combinatie met gangbare medicamenteuze therapieën, waaronder antihypertensiva, statines en antidiabetica. Er zijn geen aanwijzingen dat langdurige inname van hoge doseringen uit natuurlijke bronnen gepaard gaat met nadelige gezondheidseffecten.
Achtergrond bij hart- en vaatziekten en behandelingen
Bloeddruk
- Whelton PK, Carey RM, Aronow WS, et al., 2017 ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ASPC/NMA/PCNA Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults: Executive Summary: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. Hypertension. 2018 Jun;71(6):1269-1324. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29133354/
- Muntner P, Carey RM, Gidding S et al., Potential US Population Impact of the 2017 ACC/AHA High Blood Pressure Guideline. Circulation. 2018 Jan 9;137(2):109-118. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29133599/
https://www.cdc.gov/high-blood-pressure/data-research/facts-stats/index.html - Barone Gibbs B, Hivert MF, Jerome GJ, et al. Physical Activity as a Critical Component of First-Line Treatment for Elevated Blood Pressure or Cholesterol: Who, What, and How?: A Scientific Statement From the American Heart Association. Hypertension. 2021 Aug;78(2):e26-e37. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34074137/
- Ojangba T, Boamah S, Miao Y, et al., Comprehensive effects of lifestyle reform, adherence, and related factors on hypertension control: A review. J Clin Hypertens (Greenwich). 2023 Jun;25(6):509-520. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37161520/
- Heran BS, Wong MM, Heran IK, et al., Blood pressure lowering efficacy of angiotensin converting enzyme (ACE) inhibitors for primary hypertension. Cochrane Database Syst Rev. 2008 Oct 8;2008(4):CD003823. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18843651/
- Morimoto T, Gandhi TK, Fiskio JM, et al., An evaluation of risk factors for adverse drug events associated with angiotensin-converting enzyme inhibitors. J Eval Clin Pract. 2004 Nov;10(4):499-509. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15482412/
- Insani WN, Whittlesea C, Ju C, et al. Impact of ACEIs and ARBs-related adverse drug reaction on patients' clinical outcomes: a cohort study in UK primary care. Br J Gen Pract. 2023 Oct 26;73(736):e832-e842. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37783509/
Cholesterol
- Schaefer EJ and Brousseau ME. Diet, lipoproteins, and coronary heart disease. Endocrinol Metab Clin North Am. 1998 Sep;27(3):711-32, xi. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9785062/
- Gao Y, Shah LM, Ding J, et al. US Trends in Cholesterol Screening, Lipid Levels, and Lipid-Lowering Medication Use in US Adults, 1999 to 2018. J Am Heart Assoc. 2023 Feb 7;12(3):e028205. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36625302/
- Dudum R, Juraschek SP, Appel LJ. Dose-dependent effects of lifestyle interventions on blood lipid levels: Results from the PREMIER trial. Patient Educ Couns. 2019 Oct;102(10):1882-1891. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31153659/
- Grundy SM, Stone NJ, Bailey AL, et al., 2018 AHA/ACC/AACVPR/AAPA/ABC/ACPM/ADA/AGS/APhA/ASPC/NLA/PCN Guideline on the Management of Blood Cholesterol: Executive Summary. Circulation. 2019 Jun 18;139(25):e1082-e1143. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30586774/
- Serban MC, Colantonio LD, Manthripragada AD, et al., Statin intolerance and risk of coronary heart events and all-cause mortality following myocardial infarction. J Am Coll Cardiol. 2017;69:1386–1395. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28302290/
- Ward NC, Watts GF, Eckel RH. Statin toxicity. Circ Res. 2019 Jan 18;124(2):328-350. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30653440/
- Ras RT, Geleijnse JM, Trautwein EA, et al., LDL-cholesterol-lowering effect of plant sterols and stanols across different dose ranges: a meta-analysis of randomised controlled studies. Br J Nutr. 2014 Apr 30;112(2):214–219. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24780090/
- AbuMweis AS, Barake R, Jones PJ, et al., Plant sterols/stanols as cholesterol lowering agents: A meta-analysis of randomized controlled trials. Food Nutr Res. 2008;52. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19109655/
- Food Standards Australia New Zealand. Systematic Review of the Evidence for a Relationship between Phytosterols and Blood Cholesterol. September 2014. https://www.foodstandards.gov.au/sites/default/files/publications/Documents/EU%20health%20claims%20reviews/Systematic%20review%20phytosterols%20and%20cholesterol.pdf
Levensstijl
- Jarbøl DE, Larsen PV, Gyrd-Hansen D, et al., Determinants of preferences for lifestyle changes versus medication and beliefs in ability to maintain lifestyle changes. A population-based survey. Prev Med Rep. 2017 Feb 16;6:66–73. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28271023/
- Ward NC, Pang J, Ryan JDM, et al., Nutraceuticals in the management of patients with statin‐associated muscle symptoms, with a note on real‐world experience. Clin Cardiol. 2018;41:159–165. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29363784/
- Mercado C, et al. Prevalence of Cholesterol Treatment Eligibility and Medication Use Among Adults--United States, 2005-2012. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2015 Dec 4;64(47):1305-11. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26633047/
Kalium & Magnesium
- Jee SH, Miller ER, Guallar E, et al., The effect of magnesium supplementation on blood pressure: a meta-analysis of randomized clinical trials. Am J Hypertens. 2002 Aug;15(8):691-6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12160191/
- Qu X, Jin F, Hao Y, et al. Magnesium and the Risk of Cardiovascular Events: A Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies. PLoS ONE 2013;8(3):e57720. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23520480/
- Behers BJ, Behers BM, Stephenson-Moe CA, et al., Magnesium and Potassium Supplementation for Systolic Blood Pressure Reduction in the General Normotensive Population: A Systematic Review and Subgroup Meta-Analysis for Optimal Dosage and Treatment Length. Nutrients. 2024 Oct 24;16(21):3617. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39519450/
- Aburto NJ, Hanson S, Gutierrez H, et al., Effect of increased potassium intake on cardiovascular risk factors and disease: systematic review and meta-analyses. BMJ. 2013 Apr 4;346:f1378. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23558164/
3 dingen die je moet weten over cacaofruit en hersengezondheid
Wat cacaofruit voor je brein doet
Hersengezondheid
3 dingen die je moet weten over cacaofruit en hersengezondheid
1. Flavanolen in cacaofruit ondersteunen de doorbloeding in de hersenen
Cacaofruit bevat bioactieve flavanolen, met name (-)-epicatechine, die bijdragen aan het behoud van soepele en elastische bloedvaten. Deze eigenschap bevordert een normale cerebrale doorbloeding, wat essentieel is voor een efficiënte aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de hersenen. Een goede bloedtoevoer ondersteunt daarmee de functionele integriteit van het brein en is van bijzonder belang naarmate we ouder worden.
2. Voeding voor hersencellen en mentale energie
Cacaofruit bevat een unieke synergetische combinatie van flavanolen, magnesium, ijzer en kalium — natuurlijk aanwezige micronutriënten die samen bijdragen aan een optimale hersenfunctie. Magnesium ondersteunt de zenuwgeleiding en neuromusculaire coördinatie, ijzer is essentieel voor het zuurstoftransport naar hersencellen en cognitieve prestaties, en kalium draagt bij aan de elektrische prikkelgeleiding tussen neuronen. In combinatie met flavanolen, die de bloedtoevoer naar de hersenen ondersteunen, helpen deze stoffen vermoeidheid te verminderen en de mentale alertheid te behouden — ook bij stress of veroudering.
3. Synergetische samenstelling voor cognitieve ondersteuning
Cacaofruit bevat een unieke combinatie van nutriënten die elk een erkende rol spelen in het ondersteunen van cognitieve functies. Magnesium draagt bij aan de normale werking van het zenuwstelsel, ijzer ondersteunt cognitieve prestaties door zijn rol in het zuurstoftransport naar hersencellen, en kalium draagt bij aan de normale prikkeloverdracht in neuronen. Cacaofruitlavanolen bevorderen de doorbloeding, wat de toevoer van deze micronutriënten naar de hersenen faciliteert. Door deze synergetische samenstelling sluit cacaofruit goed aan bij een voedingspatroon dat gericht is op het behoud van mentale energie en concentratie, zeker bij veroudering of verhoogde cognitieve belasting.
Wat cacaofruit voor je brein doet
De samenstelling van cacaofruit sluit aan bij de nutritionele behoeften van het brein, met nutriënten die op verschillende niveaus bijdragen aan cognitieve ondersteuning. De cacaofruitflavanolen helpen de cerebrale doorbloeding te behouden, terwijl magnesium, ijzer en kalium essentiële processen ondersteunen zoals zenuwgeleiding, zuurstofvoorziening en mentale energie. Deze breedwerkende combinatie is van bijzonder belang in perioden van verhoogde cognitieve belasting of bij het ouder worden, wanneer het behoud van concentratie, geheugen en alertheid extra ondersteuning kan gebruiken. Binnen een evenwichtige leefstijl en gezond voedingspatroon kan cacaofruit zo een waardevolle rol spelen in het behoud van cognitieve veerkracht.
Drie dingen die je moet weten over cacaofruit en spiergezondheid
Wat cacaofruit voor je spieren doet
Spiergezondheid
Drie dingen die je moet weten over cacaofruit en spiergezondheid
1. Verbeterde spierdoorbloeding en zuurstofvoorziening
Cacaofruit bevat bioactieve flavanolen, waaronder (-)-epicatechine, die de productie van stikstofmonoxide (NO) in het endotheel stimuleren. NO werkt als een krachtige vasodilatator: het ontspant de gladde spiercellen in de vaatwand, waardoor de bloedvaten verwijden en de bloedstroom naar spierweefsel toeneemt. Dit ondersteunt de toevoer van zuurstof en nutriënten tijdens fysieke inspanning.
2. Draagt bij aan spierfunctie en energiebeschikbaarheid
Cacaofruit bevat van nature magnesium, ijzer en kalium — drie essentiële mineralen die een erkende rol spelen in het ondersteunen van spiergezondheid. Magnesium draagt bij aan een normale werking van de spieren door zijn betrokkenheid bij spiercontractie, ontspanning en het energieleverend metabolisme. IJzer ondersteunt de vorming van hemoglobine en draagt bij aan een normaal zuurstoftransport in het lichaam, wat van direct belang is voor de zuurstofvoorziening van spierweefsel tijdens inspanning. Daarnaast helpt ijzer bij het verminderen van vermoeidheid, met name in situaties waarin de zuurstofvraag verhoogd is, zoals bij fysieke belasting of spierherstel. Kalium speelt een rol bij de normale werking van de spieren en het zenuwstelsel, en ondersteunt de elektrolytenbalans die nodig is voor een efficiënte spieractiviteit. Deze combinatie van mineralen maakt cacaofruit tot een relevante voedingsbron binnen een actieve of herstellende levensstijl, waarbij ondersteuning van spierfunctie en energiebeschikbaarheid centraal staat.
3. Een unieke combinatie van flavanolen en essentiële mineralen
Cacaofruit levert een natuurlijke, synergetische mix van cacaofruitflavanolen, magnesium, ijzer en kalium — componenten die elkaar functioneel aanvullen. Waar flavanolen de bloedcirculatie ondersteunen en de beschikbaarheid van voedingsstoffen beïnvloeden, dragen magnesium, ijzer en kalium bij aan spierfunctie, energiestofwisseling, zuurstoftransport en neuromusculaire regulatie. Deze veelzijdige samenstelling maakt cacaofruit bijzonder waardevol voor iedereen die zijn spiergezondheid en fysieke vitaliteit wil behouden.
Wat cacaofruit voor je spieren doet
Cacaofruit levert een zeldzame, natuurlijk voorkomende combinatie van bioactieve en voedingskundig relevante componenten die gezamenlijk bijdragen aan de ondersteuning van spiergezondheid. De aanwezigheid van cacaofruitflavanolen, magnesium, ijzer en kalium zorgt voor een meervoudige werking op fysiologische processen die essentieel zijn voor spierfunctie. Flavanolen bevorderen de elasticiteit van bloedvaten en dragen daardoor bij aan een normale bloedcirculatie, wat de toevoer van zuurstof en nutriënten naar spierweefsel optimaliseert. Magnesium ondersteunt de normale werking van spieren en het energieleverend metabolisme, ijzer speelt een cruciale rol in het zuurstoftransport en het verminderen van vermoeidheid, en kalium draagt bij aan een normale spierwerking en zenuwgeleiding. Deze synergetische interactie maakt cacaofruit tot een functioneel voedingsmiddel met potentieel nut voor zowel sporters als oudere volwassenen, binnen het kader van een evenwichtige voeding en gezonde leefstijl.